بهار شد در ميخانه باز بايد كرد به سوى قبله عاشق نماز بايد كرد
نسيم قدس به عشاق باغ مژده دهد كه دل ز هردو جهان بى نياز بايد كرد
امام خمينی (ره)
مروری بر تاریخچه نوروز
نوروز،از جشنهای باستانی ایرانیان است.درزمانهای کهن، جشن نوروز درنخستین روز فروردین(معمولاً مطابق با21مارس)آغاز می شد،ولی مشخص نیست که چند روز طول می کشیده است.مطابق برخی از اسناد،جشن عمومی نوروز تا پنجمین روز فروردین برپا میشد، و جشن خاص نوروز تا آخر ماه ادامه داشت.شاید بتوان گفت طی پنج روز اول فروردین جشن نوروز جنبه ملی و عمومی داشت،در حالیکه طی باقیمانده ماه هنگامیکه پادشاهان مردم عادی را به دربار میپذیرفتند جنبه خصوصی و سلطنتی می یافت.
*****
جشن نوروز ازآیین های باستانی و ملی ایرانیان میباشد.بااستناد بر نوشته های بابلی ها، شاهان هخامنشی درطول جشن نوروز درایوان کاخ خود نشسته و نمایندگانی رااز استانهای گوناکون که پیشکش هایی نفیس همراه خود برای شاهان آورده بودند می پذیرفتند. گفته شده که داریوش کبیر، یکی از شاهان هخامنشی (۴۲۱_ ۴۸۶) در آغاز هر سال از پرستشگاه بأل مردوک،که از خدایان بزرگ بابلیان بود دیدن می کرد.
*****
شاهان پارتی و ساسانیان نیز همه ساله نوروز را را با برپایی مراسم و تشریفات خاصی جشن میگرفتند. صبح نوروز شاه جامه ویژه خود را پوشیده و به تنهایی وارد کاخ میشد. سپس کسی که به خوشقدمی شناخته شده بود وارد می شد. و سپس والامقامترین موبد در حالی که همراه خود فنجان، حلقه و سکه هایی همه از جنس زر، شمشیر، تیر و کمان، قلم، مرکب و گل داشت در حین زمزمه دعا وارد کاخ میشد. پس از موبد بزرگ ماموران حکومت در صفی منظم وارد کاخ شده و هدایای خود را تقدیم شاه میکردند. شاه پیشکشهای نفیس را به خزانه فرستاده و باقی هدایا را میان حاضران پخش میکرد. ۲۵ روز مانده به نوروز، 12 ستون با آجرهای گلی در محوطه کاخ برپا شده، و 12نوع دانه گیاه مختلف بر بالای هریک از آنها کاشته میشد. در روز ششم نوروز، گیاهان تازه روییده شده بر بالای ستون ها را برداشته و آنها را کف کاخ میپاشیدند و تا روز ۱۶ فروردین که به آن روز مهر میگفتند،آنها را برنمی داشتند.
*****
جشن هایی که از آن روزگار به یادگار مانده، هیچ یک به طول و تفصیل نوروز نیست. نوروز جشنی است که یک جشن کوچکتر(چهارشنبه سوری)به پیشوازآن میآید و جشنی دیگر (سیزده به در) به بدرقه آن و نماد آن انداختن سفره هفت سین است.نوروزدرگذشته دارای آداب چندی بوده است که امروز تنها برخی از آنها برجای مانده و پاره ای در دگرگشت های زمانه از بین رفته اند. از رسمهای بجا مانده یکی راه افتادن (حاجی فیروز) است.